Avondlezing door Ton Wester georganiseerd door de Groningse Ingenieursvereniging.
Programma
Het programma luidt indicatief als volgt:
19:45 uur ontvangst met koffie/thee;
20:00 uur start lezing,
20:45 uur pauze, koffie/thee, vervolg lezing;
21:30 uur einde lezing, vragen;
ca. 22:00 uur afsluiting.
De lezing is ook toegankelijk voor leden van de Groningse Chemische Kring (GCK) en KIVI regio Noord. Van hen wordt een bijdrage gevraagd van € 5,-- pp. ter plekke te voldoen aan de penningmeester. Andere verteringen dan koffie of thee zijn voor eigen rekening.
Opgave bij de secretaris van GIV (geldt ook voor GCK en KIVI leden)
Als u de lezing wilt bijwonen wordt u verzocht u op te geven door de secretaris een e-mail te sturen: twester@ziggo.nl.
Samenvatting
Pijpleidingen zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Zij verzorgen een buitengewoon belangrijk deel van het transport van goederen. Voornamelijk gas en vloeistoffen worden verpompt, maar ook vaste stoffen kunnen per pijpleiding getransporteerd worden. De materialen waaruit de leidingen zijn vervaardigd zijn divers. Voor hogedruk leidingen (> 16 bar inwendige druk) wordt bijna uitsluitend staal gebruikt. In lagedruk leidingen wordt ook kunststof (PVC, PE), glasvezelversterkte kunststof, nodulair gietijzer en beton als materiaal gebruikt.
Onderscheid kan worden gemaakt naar het drukregiem: vrij verval leidingen (riolering) of leidingen met een inwendige druk (aardgas, olie, water), maar ook naar de risico’s van het leidingsysteem bij vervoer van gevaarlijk stoffen (ontploffing, toxisch) en niet gevaarlijk (water, lage druk aardgas).
In Nederland worden extra eisen aan leidingen gesteld die bepaald worden door de ligging (plaats)van de leiding. Met name geldt dit voor leidingen in of nabij belangrijke waterstaatswerken (waterkeringen, dijken, wegen en spoorwegen) en leidingen die in grondwaterbeschermingsgebieden liggen.
Elke (oudere) leidingontwerper in Nederland kent de PC (pijpleidingcode) van de provincie Zuid-Holland, een fors boekwerk met eisen voor het kruisen van waterstaatswerken. De eisen zijn verwerkt in NEN 3650 en de specifiek kruising technische eisen in NEN 3651 (1994). De PC is gestart als reactie van de waterkering beheerders in Zuid-Holland op de komst van transportleidingen voor het Groninger aardgas. De waterkerende functie van de (veelal kwetsbare veen) kaden moest gewaarborgd zijn en blijven. In de loop van de jaren (1968 tot 1992) is de PC uitgegroeid van 20 tot ca. 400 A4-tjes.
Waarom dan nog een norm NEN 3650 gemaakt zou men zich kunnen afvragen. Het bleek dat als je norm-technisch iets in Europa wilt inbrengen, je dat moet doen met een norm uitgegeven door het NNI. Die norm was er niet, de behoefte eraan ook niet; we hadden immers de PC. Nederland BV, met Gasunie als promotor vond dat we zeker mee moesten doen met onze kennis van gastransportleidingen in zettingsgevoelige ondergronden. In de Europese norm EN 1594 is veel tot NEN 3650 terug te leiden.
In de inleiding zal ook aandacht aan het project 2e Bergambachtleiding worden gegeven. Dit project dat in 1995 gereed kwam omvat een bijna 60 km lange ruwwater transportleiding van Bergambacht naar Wassenaar. De leiding (diameter 1,60 m) is deels uitgevoerd in staal en deels in beton. Ongeveer 10 % van de leiding is geboord als schildboring onder dijken, wegen, spoorwegen, kanalen en rivieren door. En dat alles in de slappe ondergrond van Zuid-Holland waar veenpakketten voorkomen tot 14 m diepte.
Over de inleider
Ton is al diverse jaren lid van onze vereniging en sinds nov 2014 tevens secretaris. Na zijn studie Weg- en Waterbouwkunde aan de TU te Delft is hij aan de slag gegaan bij Tebodin, Consultants & Engineers. Ondergrondse transportleidingen en alles wat daar aan hangt zijn voor Ton het werkveld geweest, waar hij met liefde zijn tijd en inzet aan gaf. Uitdagend ook omdat juist in Nederland met zijn slappe en weinig draagkrachtige ondergrond pijpleidingen tot in lengte van jaren ongestoord moeten kunnen blijven funktioneren. Nadat het NNI besloot in 1989 om een NEN norm voor gastransportleidingen op te stellen als onderlegger voor een Europese norm heeft Ton daar veel tijd in mogen steken. In 1992 is de 1e versie verschenen van NEN 3650. De norm, nu als de NEN 3650 serie, is inmiddels voor de 3e keer herzien.
