Over Over het ontstaan van de elementen: van Oerknal tot Sterevolutie

Over het ontstaan van de elementen: van Oerknal tot Sterevolutie

Avondlezing door prof.dr. E. Tolstoy georganiseerd door de Groningse Chemische Kring.

Over het ontstaan van de elementen na de “Big Bang”

Samenvatting
Watersof (H), helium (He) en een klein beetje lithium (Li) zijn in de Oerknal vanuit oorspronkelijke elementaire deeltjes ontstaan. Vanaf de tijd dat het Heelal koel genoeg was om stervorming mogelijk te maken is stervorming een min of meer continue proces geweest. Sterren zijn direct of indirect verantwoordelijk voor de vorming van alle andere natuurlijke elementen in het Universum. Sterren met een hoge massa zijn relatief snel in het verspreiden van deze producten, slechts een paar miljoen jaar na hun ontstaan eindigt hun leven al wanneer zij exploderen als supernovae. Daarentegen hebben sterren met een lage massa een veel langere levensduur, en zij lekken kleine hoeveelheden chemische elementen van verschillende aard, gedurende veel langere perioden, soms zelfs al zo lang als het Heelal bestaat.  Sterren zijn dus een soort kosmische tijdscapsule, en de vaststelling van hun chemische eigenschappen, net als een DNA bepaling of een vingerafdruk, geeft een indicatie van het belang van specifieke fysische processen voor hun geboorte. Dit onderzoek, naar een groot aantal sterren met een grote spreiding in leeftijd, maakt het mogelijk te begrijpen hoe de huidige samenstelling van chemische elementen in het Heelal is ontstaan.

Verkorte loopbaanbeschrijving van Prof. Dr. Eline Tolstoy
Eline Tolstoy is opgegroeid in Schotland en heeft haar Bachelor (Hons.) in 1988 gehaald aan de Edinburgh University in Schotland. Daarna heeft ze haar Master (doctoraal) examen afgelegd aan de Universiteit Leiden en is vervolgens in 1995 gepromoveerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het onderzoek hiervoor is verricht in het Space Telescope Science Institute in Baltimore en de promotor van het onderzoek was Prof. Piet van der Kruit.

Na haar promotie heeft ze voor het European Space Agency een postdoctoral fellowships (1996 – 1998) en voor het European Southern Observatory een tweede postdoctoral fellowship (1998 – 2000) gedaan in Garching, nabij Munchen waar zij heeft gewerkt aan de in bedrijfstelling van de “Very Large Telescopes” op Paranal, Chile.

Na een jaar in Oxford (VK) waar ze aan de Gemini telescoop project heeft gewerkt, is ze in 2001 “terug” gekomen in Groningen bij het Kapteyn Astronomical Instutute als KNAW fellow. In 2006 is ze aangesteld als Associate Professor en in 2011 als Full Professor. 

Introducé(e)s zijn van harte welkom.

Graag vooraf bericht als u verwacht te komen.
Stuur daartoe een mail naar gck@kncv.nl.